မဟာယာနႏွင္​့ ​ေထရဝါဒ ကြာျခားမႈအ​ေၾကာင္​း

မဟာယာန ႏွင့္ ေထရဝါဒ ကြာျခားမွု အေၾကာင္း

ေခါင္းစဥ္ ဖတ္ရံုႏွင့္ အင္မတန္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းမည့္ အေၾကာင္း အရာျဖစ္မွန္း စာဖတ္သူတို႔ သိရွိ မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။

ယင္းသို႔ ဗုဒၶဘာသာ မွ ခြဲထြက္ လာေသာ ထုိ လမ္းႏွစ္သြယ္ ကို ေရးသား သံုးသပ္ရန္ မွာ အင္မတန္ ခက္ခဲ လွသည္။ 

အေၾကာင္းမွာ- တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းေဖာ္ျပ မိလွ်င္ မိမိ ဘာသာသာ အမွန္၊ အျခား ဘာသာ မွားယြင္း သည္ ဟု မွားမွား ယြင္းယြင္း သိျမင္ေစေသာ အတၱဝါဒီ သမား ျဖစ္ႏိုင္ျခင္း၊ ကြဲလြဲမွု မ်ားေဖာ္ျပရာ စာဖတ္သူတို႔ အား အျမင္ လြဲမွား မွုမ်ားျဖစ္ေပၚေစခဲ့ လွ်င္ သံဃာသင္းခြဲသည္ ဟူေသာ ကံၾကီး တစ္ခုပါ ထိုက္ေခ်အံုးမည္။

 
သို႔ျဖစ္ရာ မွန္ကန္ေသာ အေထာက္ အထားမ်ား ရရွိေစရန္ စာအုပ္မ်ား ဖတ္ရွုေလ့လာ ရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာေရးသူ တင္ျပေသာ မဟာယာန ႏွင့္ ေထရဝါဒ အယူေဖာ္ျပခ်က္မ်ား မွာ ဗုဒၶ အဆံုးအမႏွင့္ က်မ္းဂန္လာ မ်ား သာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိေစလိုပါသည္။

 ေထရဝါဒ ကို မ်ားမ်ား စားစား တင္ျပေနစရာ မလို စာေရး သူတို႔ျမန္မာ လူမ်ိဳး အမ်ားစု ကိုးကြယ္ေနသည့္ ဘာသာျဖစ္ရာ သိရွိျပီး ဟု ယံုၾကည္ သျဖင့္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ အဓိပၸါယ္ ကိုသာေဖာ္ျပလို ပါသည္။ ထို႔ေနာက္ မဟာယာန ကို အက်ယ္တစ္၀င့္ေဖာ္ျပပါမည္။

 ေထရဝါဒ ဟူသည္ ေထရ ႏွင့္ ဝါဒ ေပါင္းစပ္ ထားေသာ ျမင့္ျမတ္သည့္ အယူ (သု႔ိ) ရဟန္း မေထရ္တို႔၏ ဝါဒ (အယူ) ဟုျဖစ္သည္။

 ေထရဝါဒ အယူအရ ခႏၶာ၏ ျဖစ္ပ်က္ကို ရွုျပီး သစၥာေလးပါး သိျမင္ကာ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ သုိ႔ ဆုိက္ေရာက္ေစေသာ အယူျဖစ္ပါသည္။ (ဒီထက္ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔စြာ လည္း ေဖာ္ျပႏိုင္ ပါသည္။) ဤသည္ အမ်ားက သိျမင္ထားေသာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ အဓိပၸါယ္ျဖစ္သည္။ သာဝက လမ္းစဥ္ျဖစ္ျပီး ေသာတပန္၊ သကဒါဂန္၊ အနာဂန္၊ ရဟႏၱာ စသည့္ အရိယာ အဆင့္ဆင့္ျဖင့္ ေလာကီ မွ နိဗၺာန္သို႔ ကြ်တ္တမ္း ဝင္ေစ ေသာ လမ္းစဥ္ျဖစ္သည္။

မဟာယန ဟူသည္ကား ေဗာဓိသတၱယာန ေခၚ ဘုရားအေလာင္း လမ္းစဥ္ ကို ဦးစားေပးေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းျဖစ္သည္။ မဟာ (ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ) ယာန (ဝါဒ)(လမ္းစဥ္) ဟုေခၚဆုိရသည့္ အေၾကာင္းႏွစ္ ခ်က္ ရွိသည္။ 

၁။ သတၱဝါ အမ်ားကို ကယ္တင္ႏုိင္ သျဖင့္ ၾကီးက်ယ္ မ်ားျပားေသာ အနက္၊ 

၂။ သမာရိုးက် ဗုဒၶဘာသာ (ေထရဝါဒႏွင့္ ဟိနယာန) တု႔ိထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္သည့္ ရည္မွန္းခ်က္ ရွိေသာ အနက္… ထုိ အနက္ႏွစ္ခုေၾကာင့္ မဟာ ဟုေခၚဆိုျခင္းျဖစ္သည္။

သဒၶရ္မပု႑ရိက က်မ္းတြင္ မဟာယနဝါဒ ကို အလြယ္ နည္းျဖင့္ သိရန္ ပံုျပင္ျဖင့္ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆို ထား သည္။ 

အိမ္ၾကီး တစ္အိမ္တြင္ ကေလးငယ္မ်ား ကစားေနစဥ္ ထိုအိမ္ၾကီး မီးေလာင္သည္ ဆိုပါစို႔။ ကေလးငယ္ မ်ားက ဘာမွ် လုပ္ တတ္ၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္။ ထိုအခါ အားေကာင္းေမာင္းသန္ ဖခင္ျဖစ္သူက ကေလးငယ္ မ်ားႏွင့္ တကြ ကစားစရာမ်ား ကိုပါ ယာဥ္ရထားၾကီးေပၚ တင္ျပီး မီးေဘး လြတ္ကင္းရာ သို႔ထြက္ခဲ့သည္။ 

ထိုပံုျပင္၌ မီးေလာင္ေနေသာ အိမ္ၾကီး ကို ေဒါသမီး၊ေလာဘမီး၊ ေမာဟမီး ဟုန္းဟုန္းေတာက္ေလာင္ျမိဳက္ေနေသာ ဤ ကမၻာေလာကၾကီး၊ ကေလးငယ္ မ်ားကို ပုထုဇဥ္ လူသားမ်ား၊ ကယ္တင္သူ ဖခင္ ကို ဘုရားေလာင္း၊ ကယ္တင္ရာ ယာဥ္ ကို ဘုရားအေလာင္း က်င့္စဥ္ (ေဗာဓိသတၱယန) စသည့္ ဥပမာ မ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပထားေလသည္။
 

ကေလးငယ္ မ်ား ကစားေနေသာ ကစားစရာ ယာဥ္မ်ားတြင္ လူ တစ္ကယ္စီးႏိုင္ေလာက္ ေသာ လွည္းရုပ္ မ်ားလည္း ရွိမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ထုိလွည္း ကေလးမ်ားသည္ တစ္ကယ့္ အေရးအေၾကာင္း ရွိလာပါ မူကား အကူ အညီ ရႏုိင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ရွင္းျပထားသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ မဟာယန အယူ အရ တစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္း နိဗၺာန္ သို႔ေရာက္ ရန္ က်င့္ျခင္းသည္ မျမင့္ျမတ္ ၊ မိမိ ကုိယ္တုိင္ ဘုရားျဖစ္ မွသာ ေလာက ကို ကယ္တင္ႏိုင္ျပီး အားလံုး ကြ်တ္ေအာင္ျပဳႏုိ င္ အပ္ေပသည္ ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။

နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ရန္ က်င့္စဥ္ သံုးနည္း (ဝါဒ ၃ ဝါဒ) ရွိသည္။

၁။ သာဝကယာန ( သာဝက ရဟန္း ဘဝျဖင့္ နိဗၺာန္ ဝင္ျခင္း)
၂။ မေစၥကဗုဒၶယာန (ပေစၥက ဗုဒၶဘဝျဖင့္ နိဗၺာန္ ဝင္ျခင္း)
၃။ ေဗာဓိယာန (ဘုရား အျဖစ္မွ နိဗၺာန္ ဝင္ျခင္း) (ယင္းလမ္းစဥ္ ကို ေနာက္ပိုင္း ဘုရားေလာင္း က်င့္စဥ္ (သမၼာသေမၺာဓိ) ဟုလည္းေခၚသည္။) စသည္တို႔ျဖစ္သည္။

ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္ မူျပီး ႏွစ္ ၁၀၀ ခန္႔ တြင္ ပထမ သံဃာ ယနာတင္ျပီးေနာက္ပိုင္း ဟိနယာန ဂိုဏ္းတစ္ခု ေထရဝါဒ မွ ခြဲထြက္လာသည္။ 

ဒုတိယ သံဃာယနာ ကာလတြင္း ဝိနည္း ဆယ္ပါး တီထြင္ျပ႒ာန္း မွုေၾကာင့္ မူလေထရဝါဒ ဂိုဏ္း ရဟႏၱာ မေထရ္ၾကီး တို႔က မိမိတို႔ အား သံဃာ ကံထားျပီး သာသနာေတာ္ သန္႔စင္ခဲ့သည္ ကို အျငိဳး ထားကာ ရဟႏၱာ ဆုိသည္မွာ ကိေလသာ မကုန္ေသး။ သံေယာဇဥ္ မကုန္ေသး။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘက္လိုက္ မွုျပဳတတ္ေသးသည္။ အမွားကို လည္းျပဳတတ္ေသးသည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ အရိယာ ဂုဏ္ယုတ္ေလ်ာ့ ေအာင္ေျပာဆုိေဝဖန္ျပီးလွ်င္ မိမိ တို႔သည္ ထို ပထမ သံဂါယနာတင္ ရဟႏၱာ အိုၾကီး မ်ား၏ သာဝက လမ္းစဥ္ ကို မလိုက္လိုေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာ ခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အစဦး ပိုင္းတြင္ ဟိနယာန ဂိုဏ္းဝင္ တို႔သည္ ပေစၥက ဗုဒၶလမ္းစဥ္ ကို က်င့္ၾကံ အားထုတ္ ရာ ေနာက္ ပိုင္း ၄င္းထက္ ပိုျမင့္ျမတ္ေသာ ဘုရားလမ္းစဥ္ (ဝါ) ဘုရားေလာင္း လမ္းစဥ္ (သမၼာသေမၺာဓိ) သျဖင့္ မဟာယန အျဖစ္သို႔ အသြင္ေျပာင္းခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဟိနယာန ဂိုဏ္းေပ်ာက္ကြယ္ ခဲ့သည္။

ဤတြင္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ တစ္ခ်က္ ဝင္လာသည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သည္ လူ႔ျပည္၌ သာဝက လမ္းစဥ္ကို သာေဟာၾကား ခဲ့သည္။ အတိအက် ဆုိရေသာ္ ဓမၼကၡႏၶာ(တရားအစု) အားျဖင့္ ၈၄၀၀၀ သာျဖစ္သည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ မဟာယန လက္စြဲ က်င့္ၾကံေသာ သမၼာသေမၺာဓိ လမ္းစဥ္ကို မည္သို႔ ရရွိ သနည္းျဖစ္သည္။
မဟာယန က်မ္းဂန္ အရ ျမတ္စြာဘုရား သည္ သမၼာသေမၺာဓိ (ဘုရားအေလာင္း) လမ္းစဥ္ ကို နဂါးျပည္ တြင္ ေဟာခဲ့သည္။

 ေအဒီ ၁၀၀-၂၀၀ တြင္ နာဂါရ္ဇုန ရဟႏၱာ သည္ ေလာကီ ပညာရပ္တြင္ သိဒၶိေပါက္ျပီး နဂါးျပည္ သုိ႔ တက္ေရာက္ကာ ေဗာဓိ သတၱ လမ္းစဥ္ႏွင့္ သုညသဝါဒ ကုိ သင္ယူခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သင္ယူ ထားေသာ ဝါဒ ကို ျပန္လည္ျပန္႔ပြားေစရာ မာဓ်မိက ဝါဒ ဟုသာ အမည္တြင္သည္။

 ေအဒီ(၂၇၀-၃၅၀) တြင္ ေယာဂ စာရ ဂိုဏ္း အယူဝါဒ တည္ထြင္သူ ေမေတၱယ်နာထ မွ မာဓ်မိက ဝါဒကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းျပန္႔ပြား ခဲ့သည္။ ယခု အခါ ယင္း ေမေတၱယ် သည္ သုတိသာ နတ္ျပည္တြင္ စံျမန္းေနေသာ ေနာင္ပြင့္မည့္ ေမေတၱယ် ဘုရားဟု မဟာယန တုိ႔မွ ယံုၾကည္ထားၾကသည္။

 မာဓ်မိကဝါဒ သည္ အလယ္ အလတ္ျဖစ္ေသာ ပေစၥက ဗုဒၶါယာန အယူကို လက္ခံသျဖင့္ ထိုထက္ ပိုျမင့္ျမတ္ေသာ သမၼာသေမၺာဓိ အယူ သို႔ကူးေျပာင္းရာ မဟာယာန ပီျပင္လာခဲ့သည္။

မဟာယာန တြင္ ဒသဘူမိက ဆယ္ဆင့္ တရား၊ ေဗာဓိသတၱ ၏ အဓိ႒ာန္၊ ပါရမီေျခာက္ပါး က်င့္စဥ္တရား စသည္ျဖင့္ စသည္ျဖင့္ ခိုင္မာေသာ တရား အုတ္ျမစ္မ်ား ရွိေနရာ ယေန႔တိုင္ တည္ျမဲရေသာ အေၾကာင္း အရင္းတစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။

ဥပမာ- အတၱႏွင့္ အနတၱ အစြန္းႏွစ္ဖက္ ၏ အလယ္ဗဟုိ က်င့္စဥ္၊ အစြန္း တရား ပယ္နည္း၊ ပတ္လည္ျငင္း ပယ္ နညး္ ၈မ်ိဳး၊ (Negation of Negation) ေနာက္ဆံုး တြင္ အစြဲ အားလံုး ကင္းေသာ နိဗၺာန္ အစစ္ (သုညတာ) သို႔ သိျမင္ရသည္ဟု ဆုိထား၏။

သုိ႔ေသာ္ မဟာယန တြင္ အမ်ားေဝဖန္ စရာ အခ်က္မ်ား ရွိေနေသးသည္။ ၄င္းမွာ ဘုရားေလာင္း ကိုးကြယ္ျခင္းျဖစ္သည္။ မဟာယန ၏ အယူ မွာ ျမတ္စြာဘုရား သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္ မူျပီး လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းျပီး တရား မေဟာခဲ့ ပံုရိပ္၊ ကာယအတု တို႔ျဖင့္သာျဖစ္ျပီး ဘုရားေလာင္း မ်ားကို တစ္ဆင့္ ပါးျပီးလည္း ေဟာေတာ္ မူေၾကာင္းယံုၾကည္ၾကသည္။ 

ထိုသုိ႔ ယံုၾကည္ျခင္း သည္လည္း အေၾကာင္းမဲ့ မဟုတ္။ ဗုဒၶ ကုိ ကာယ သံုးပါးျဖင့္ ခြဲျပထားျပီး ထုိကာယ တို႔အား လူတို႔ မဖူးေတြ႔ ရပံု တို႔ပါ တိတိက်က် ညြန္းဆုိထားၾကသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အေရးအေၾကာင္း တစ္ခုခု ၇ွိလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားမွ မကယ္။ ဘုရားေလာင္း မ်ားသာ လာေရာက္ ကယ္တင္ၾကသည္ ဟု ယံုၾကည္သည္။ ဘုရားေလာင္းမ်ား သည္ နတ္သား၊ နတ္သမီး အျဖစ္လည္းေကာင္း ဘဝ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္သည္ ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။ 

လက္ရွိ တရုတ္တို႔ ကိုးကြယ္ေနသာ ကြမ္ယင္ မယ္ေတာ္မွာ ဘုရားေလာင္းျဖစ္သည္ ဟုယံုၾကည္ၾကသည္။ မဟာယန တို႔သည္ အရိေမေတၱယ် မပြင့္မီ ကာလ ၾကား ကာလမွ ဘုရားေလာင္း မ်ား ကို ေဘးဒုက ၡမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ကယ္တင္ေပးေစလိုျခင္း ငွာ ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ၾကေလသည္။

ထိုသို႔ ဘုရားေလာင္း ကိုးကြယ္ျခင္းသည္ မဟာယန တြင္ အင္မတန္ေခတ္စားျပီး အိႏၵိယ မွ ျဗိႆ     နိုး ကိုပင္ အမည္ေျပာင္းလဲေခၚဆို ကာ ဘုရား အေလာင္းေတာ္ အျဖစ္ကိုးကြယ္သည္။

 ေခတ္အဆက္ဆက္ ေျပာင္းလဲ လာျပီး ဘုရား အေလာင္းေတာ္ ကို ကိုးကြယ္ရာတြင္ ဘုရား အေလာင္းေတာ္ ၏ မိဘုရား နတ္သမီး ကိုပါ ကုိးကြယ္ျခင္း အထိ ျဖစ္လာသည္။ ယင္း ကိုးကြယ္မွု သည္ ျမန္မာ သု႔ိ ပုဂံေခတ္ ကတည္းက စီးဝင္ျပီး ေဂါတမျမတ္စြာ ဘုရားအား ထု လုပ္ရာ ေဘးတြင္ နတ္သားႏွင့္ နတ္သမီး ပါေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ 

ထို႔မွ ကာမဂုဏ္ေမြ႔ေလ်ာ္မွု ကို ဦးစားေပး လာၾကရာ အယုတ္အညံ႔ ဆံုး ေလာကီ ရွုပ္ေထြးေပြလီမွု မ်ား ပါဝင္ ဆက္စပ္ လာေတာ့သည္။ ဘုရားအေလာင္း မ်ားစြာ ကို နတ္ဘုရားမ မ်ားျဖင့္ စံုတြဲလိုက္ ကိုးကြယ္ တတ္ေအာင္ ေဘး မွေနျပီး သြန္သင္ေပးသူတို ႔မွာ ဟိႏၵဴ  တျႏၱ ဆရာမ်ား ပင္ျဖစ္သည္။

အမွန္လွ်င္ ဗုဒၶ အယူဝါဒ အရ ဘုရားေလာင္း ဟူသည္ ဘုရား မျဖစ္ေသး။ ကိေလသာ မကုန္စင္ေသး။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ရန္ မသင့္ျမတ္ ဟု ယူဆ ထားၾကသည္။ ဤတြင္ လည္း ေထရဝါဒႏွင့္ မဟာယန ကြဲလြဲခ်က္ကို လည္း ေတြ႔ႏုိင္သည္။

မဟာယန ယံုၾကည္ကုိးကြယ္မွု ကို နတ္ဘုရား ကိုးကြယ္မွုျဖင့္ အဆံုးသတ္ ထားျခင္းေၾကာင့္ အထင္ အျမင္ မေသးသင့္ေပ။ မဟာယန တြင္လည္း အျခား ျငင္း မရေသာ မွန္ကန္သည့္ အခ်က္မ်ား လည္းရွိေနသည္။ က်င့္စဥ္ အားျဖင့္ ကြဲလြဲမွုမ်ား ရွိေသာ္လည္း ကိေလသာ ကုန္စင္ရန္ ရည္မွန္းခ်က္ တူညီၾကသည္။ 

အျခားျခားေသာ တူညီမွု မ်ားလည္းရွိေနသည္။ သို႔ရာတြင္ အေနာက္တို င္းႏုိင္ငံသားမ်ား သည္ ဗုဒၶဘာသာ ကိုေလ့လာ ဆမ္းစစ္ျပီး မဟာယန သုိ႔ ကူးေျပာင္း သူမ်ား ရွိသကဲ့သို႔ ေထရဝါဒ သို႔ ကူးေျပာင္း သူမ်ား လည္း ရွိေနသည္ကိုေတြ႕သည္။ 

စာဖတ္သူုတို႔ အေနျဖင့္ မိမိတို႔ ကိုးကြယ္ေသာ ေထရဝါဒ ၏ အႏွစ္ အရသာႏွင့္ သစၥာေလးပါး ကို ပိုင္းျခား သိျမင္ျပီး မဂၢင္ ရွစ္ပါး တရား အားျဖင့္ ပြားမ်ား က်င့္ၾကံကာ နိဗၺာန္လမ္း သို႔ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ၾကပါေစ။

စာေရးဆရာ ဦးေအာင္ျမတ္မြန္ ေရးသားေသာ 'ေနာင္ပြင့္မည့္ အရိေမတိယ် ဘုရား' စာအုပ္မွ ေကာက္ႏုတ္ ၍ ေရးသား ပူေဇာ္ အပ္ ပါသည္။

ေအာင္ခမ္း (ရိုးရာေလး)